9 Aralık 2013 Pazartesi

Intermittent Fasting Nedir?




Merhabalar, 


Bu yazıda Intermittent Fasting (kısaca IF) ve zorlama bir çeviri ile Aralıklı Oruç (Fasılalı Oruç, Kesintili Oruç) olarak adlandırılan sistemin ne olduğundan, faydalarından, nasıl uygulandığından ve kimlere uygun olduğundan söz etmek istiyorum.

IF Nedir?


Intermittent Fasting bir diyet tipi değildir. Size neleri yemeniz, neleri yememeniz gerektiğini söylemez. Tek söylediği "yemek yediğiniz süre, yemediğiniz süreden kısa olsun"dur. Yani en kötü ihtimalle 13 saatlik bir fasting (oruç) pencereniz olmasını öneren bir düzenlemedir IF. Tabii oruç dendiğinde akla ilk etapta dini amaçlı oruçlar geliyor ama bu sistemde oruç aralığı içerisindeyken de aynen yeme aralığında olduğu gibi bol bol su tüketmek, vücudu susuz bırakmamak gerekli. Hatta kalorisiz sıcak-soğuk içecekler de tüketilebilir oruç penceresi (fasting window) içerisindeyken.



Peki IF'in faydaları neler?

Eğer sağlıklı beslenmiyor ve Karbonhidrat / Yağ / Protein (makro) oranlarınıza dikkat etmiyorsanız, hiçbir faydası olmayabilir fasılalı orucun.

Sağlıklı beslenen, günlük tükettiği kalori harcadığından fazla olmayan ve makrolarına dikkat eden biri içinse IF'in muhtemel faydaları şöyle sıralanabilir:
  • Kas kaybı azalırken, yağ kaybı artar. (vücut depo karbonhidratların yakımını tamamladığında ve belli süredir de gıda tüketimi olmadığında yağ yakım fazına geçiş yapar)
  • Yediğiniz süre yemediğiniz süreden daha kısa olduğu için "ne yiyeceğim" diye düşündüğünüz periyot kısalmış olur. 
  • Kandaki şekeri ayarlayan insülin hormonu ve açlık/tokluk hormonları leptin ve ghrelin seviyeleri normal hale gelir. (yani gerekli miktarda yediğinizde tokluk ve gerçekten acıktığınızda açlık hissedersiniz, sebepsiz acıkmalarınız olmaz)





IF kimler için uygundur?

  • "Sık sık ve az yemek" sistemini uygulayamayanlar.
  • İnsülin direnci ile mücadele edenler.
  • Sürekli aklında yemek fikri olanlar. ("ne yesem", "kaçta yesem")
  • Sağlık besleniyor ve kilo vermeye çalışıyor da olsa "doygunluk" hissini yaşamak isteyenler.
  • Düzen ve kural sevenler. 
  • Mevcut rutininden sıkılmış olup yeni bir sistem denemek isteyenler.


Elbette fasılalı oruç "herkes için" çok uygun bir düzenleme olmayabilir. Vücudunuzu dinlemeli, kendinize en uygun sistemi bulup onu uygulamalısınız. 




Nasıl uygulamalı?


Yeme aralığına göre değişen tipleri var aralıklı orucun. Aslında herkes kendi yaşantısına göre ayarlamalı yemeyeceği ve yiyeceği süreleri.  
En popüler aralık olan 16/8 sisteminden bahsetmek gerekirse: Bu sistemde 8 saat yiyorsunuz ve 16 saat yemiyorsunuz. Tabii bu 16 saatin 8'inin uykuda geçtiğini unutmamak gerekli. Yani bu sistemde özetle uyku harici toplam 8 saat hiçbir şey yemediğiniz süreç bulunuyor. Bunun ister tamamını uyku öncesine ya da sonrasına, isterseniz de birazını uyku öncesine birazını uyku sonrasına bölüştürebilirsiniz. 
Örnek vermek gerekirse; 10-18 arası bir yeme penceresi seçerseniz sabah 10dan önce ve akşam 6dan sonra hiçbir şey yememeniz gerekli. 

Yeme pencereniz içerisinde isterseniz 3 öğün isterseniz tek öğün isterseniz 6 öğün yiyebilirsiniz. Yine kendi beslenme planı ve yaşam tarzınıza göre adapte edebilirsiniz bu sistemi istediğiniz şekilde.


Ben Nasıl Uyguluyorum?



Ben 12.30 - 6.30 yeme aralığını kullanıyorum. Yani 18 saat oruç 6 saat yeme pencerem var.
Yaşam şeklime, çalışma ve uyku saatlerime böylesi daha uygun olduğu için bu sistemi uyguluyorum. 
İlk öğünümü 12.30-1.30 (700 cal) civarı yiyorum ve ikinci öğünümü ise 6-6.30 (700 cal) arası yiyorum. İki öğün arası hiçbir gıda tüketmiyorum. (ama aslında tüketilebilir elbette)
Öğünlerimde %40 protein %30 karbonhidrat %30 yağ makrosunu tutturmaya çalışıyorum ve mümkün olduğunca işlenmiş gıda yemiyorum. 
Oruç aralığımda ise Türk kahvesi, yeşil çay, diğer çeşitli bitki çayları ve bol su tüketiyorum. 


GÜNCELLEME:  (09.02.2014)
2 ay süresince yukarıdaki aralığı kullanmamın ve 8 kilo vermemin ardından 10.02.2014 itibarı ile eating windowumu değiştirerek 10.30-4.30 yeme aralığını kullanmaya başladım. Yani öğünlerimi 2 saat öne çektim. Yine 18 saat oruç penceresi devam. Şu anki kalori dağılımım ise ilk öğün 600cal ikinci öğün 600cal olacak şekilde aşağı yukarı. 1300ü geçmemeye çalışıyorum. Bilginize...






GÜNCELLEME: (09.04.2014)
10.30-4.30 yeme aralığına devam ediyorum. 
4 ayın sonunda toplam 14 kilo verdim.





GÜNCELLEME (09.06.2014)
Yaklaşık 1 aydır 10.00-17.00 aralığı kullanıyorum. 
Saatleri biraz esnettim.  Bazen orucu daha erken (09.30 gibi) açıp daha geç (18.00 gibi) kapatabiliyorum. Günlük aldığım kalori miktarını da 1400lere çıkardım. Tabii her gün 1400 kalori tüketmiyorum ama limit olarak 1400ü aşmamaya gayret ediyorum. Her pazar cheat - kaçamak gün yapıyorum. Bugünlerde de kalori olarak 1600leri aşmamaya çalışsam da "ne yediğime ve makrolara" pek özen göstermiyorum pazar günlerinde. Fakat kaçamak günlerde dahi faste devam ediyorum. Bir de, akşamları (saat 19.00-20.00 dolaylarında) filtre kahvenin içerisine koyduğum yarım çay bardağı kadar sütü hesaba katmıyorum, yani oruç devam ederken tüketmiş oluyorum.
6 ayın sonunda toplamda 18 kilo verdim. 



---

GÜNCELLEME (09.07.2014)
12.30-20.30 dolaylarında bir yeme penceresi kullanmaya başladım. Bayrama (ay sonuna) kadar bu şekilde gidecek gibi duruyor. Memnun değilim ama bu şekilde olmak durumunda şimdilik. Değişiklik olursa yine yazarım.
---



GÜNCELLEME (02.10.2015)
Merhaba. Uzun zamandır bir güncelleme yapmamıştım.
Evet IF'e devam ediyorum. Arada yapmadığım dönemler oldu. 
11.00-18.00 yeme penceresi kullanmaktayım şu an. 
Dilerim herkesin keyifleri yerindedir. 
Sevgiler.



29 yorum:

  1. Çok harika, tebrikler gerçekten. Ben birkaç yabancı forumda aralıklı oruç sisteminin kadın hormonları üzerinde uzun zamanda kötü etkileri olabileceğini okudum ama sizde böyle bir sorun oldu mu acaba?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. merhaba, çok teşekkürler.
      evet ben de okudum, periyodları düzensizleşenler olmuş. ben böyle bir durumla karşılaşmadım. aksine düzene giriyor. ama takipte olmak lazım elbette. vücut zaten memnuniyetsizlik hissederse bunu belli ediyor. iyi dinlemek lazım.

      Sil
  2. ben uyku düzeni ile ilgili sormak istiyorum. uyku süresi azalınca sıkıntı yaşanıyor mu? az veya çok uyumanın etkileri nasıl oluyor?... vs. şimdiden teşekkürler

    ayrıca tebrik ederim güzel bir blog/paylaşım olmuş...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ediyorum.
      Yapıyla da alakalı olabilir ancak ben 7,5-8 saat net uyumazsam dinç olamıyorum. Tabii bu IFden önce de böyleydi. :)

      IFe niyetlenen birisinin uyku saatlerini de düzenlemesinde fayda olacaktır diye düşünüyorum. Tabii şartlara göre kaymalar olabilir ama bir standardı olmalı istisnalar dışında. Nasıl "şu saatler arası yemek yeme saatim" diyorsak, "şu saatler arası da uyku saatim" diyebilmeliyiz.
      Düzenli uyku çok önemli, hem mental hem fiziksel durumumuz açısından.
      Tekrar teşekkür ederim güzel yorumlarınıza.

      Sil
    2. ben if ye yakın bir beslenme alışkanlığına başladığımdan beri biraz daha fazla uyuma isteği oluşmaya başladı... o yüzden sormuştum.
      yeme penceresi saatlerini değiştirerek farklı kombinasyonlar denemeye çalışacağım. gerçi tam mevsimsel dönüşümün başladığı zamanlardayız bu uyku isteği hormonal de olabilir... :) denemelere devam...

      yaptığınız iş gerçekten çok tebriğe şayan... hem cesaret hem de disiplin istiyor bir de çalışkanlık... o yüzden tekrar tebrik eder ayrıca teşekkürler ederim...

      Sil
    3. çok uzun tutmayın oruç aralıklarını. alıştıkça uzatırsınız. aynen dediğiniz gibi, denemeler yapın, bulursunuz idealini mutlaka.
      yorum bıraktığınız ve güzel sözleriniz için de tekrar teşekkür ediyorum . motivasyon oldu inanın :)

      Sil
  3. Açıklamalarınız için teşekkür ederim. Bende 16:8 ile başladım. Bakalım neler olacak :)

    YanıtlaSil
  4. Kilo kaybınızı % değer olarak belirtebilirseniz çok sevinirim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Merhaba ,
      %15 kilo kaybı 18 ise başlangıç kilonuz 120 olmalı. Bir yanlışlık mı var? Çünkü 120 kiloluk bir insan 1300-1400 kalorilik diyetlerle 6 ayda çok daha fazla kilo verir diye düşünüyorum.
      Bloğunuz çok güzel bu arada, elinize sağlık.

      Sil
  5. Merhabalar,
    Titiz bir IF gunlugu tutarak gercekten bu konuyla ilgilenen herkese cok yardimci olmussunuz ve oluyorsunuz. Tesekkurler.
    Ilk kez bir "blog" icin yorum yaziyorum. Bu nedenle yorumlama bicimi olarak "anonim" secenegini isaretledim. Diger seceneklerin hicbirini kullanamadim. Umarim "blog" etigine aykiri degildir.
    51 yasimdayim. Uzun okuma ve arastirmalar sonrasinda, Paleo ve Dukan karisimi, yani protein agirlikli; karbonitratlarin sebzelerden alindigi bir beslenme plani ve gunluk yuruyus destegi ile 1 ayda 4 kg verdim. (72 kg baslangic, 68 kg mevcut; hedef kilom 62; yani daha yolum uzun.)
    Son iki haftadir 18:00'den sonra yememe kuralini da eklemistim. Artik sabah kahvaltilarini da saat 10:00'a cekip, 8/16 araliginda IF uygulamak istiyorum. Amacim, kilo verirken kas kutlesini koruyarak yag yakimini destek olacak bir sistem oturtmak. IF icin yazilan makalelerde boyle bir katkisi oldugunu okudum.
    Size danismak istediklerim:
    - Siz IF uygulamaniz sirasinda yag/kas olcumu ve metabolizma hizi icin bir test yaptirdiniz mi? 1300 - 1600 Kcal araliginda degisen gunluk alimlarinizi neye gore hesapladiniz? Yag/kas oranlarinizda iyilesme oldu mu?
    - Kan tahlili yaptirdiniz mi? Protein agirlikli beslenmeden gelen olumsuz gostergeler cikti mi? Su anda kan tahlili yaptirmaya biraz korkuyorum. Kilo veriyor oldugum icin trigliserid degerim yuksek cikabilir diye.

    Uzun bir ileti oldu. Sabriniz ve ilginiz icin simdiden tesekkurler. Umarim "yayinla" tusuna bastigimda bir sorun yasamadan iletebilirim.
    Blog icin de tekrar tesekkurler.
    Sebnem

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. merhaba, yorumunuz için teşekkür ederim. geç cevap dönüyorum kusura bakmayın.
      yağ / kas ölçümü yaptırmadım. yani şu doğruluğuna inanmadığım aletlerle zaman zaman yapıyorum ama aynadır ve gözün gördüğüdür en önemli kriter benim için yağ/kas anlamında. metabolizma hesabı için ise: http://www.health-calc.com/diet/energy-expenditure-advanced bu siteyi kullanıyorum. ama evet daha önce ölçüm de yaptırmıştım. zaten aşağı-yukarı bir veriye sahip olmak yeterli zira aldığımız enerji için de aşağı yukarı verilere sahibiz. kan tahlili ise düzenli olarak yaptırıyorum, evet. ürik asit biraz yüksek çıkıyor beslenme kaynaklı. hafif üst sınırda diyelim. onun dışında değerlerimde düzelmeler var. (kan sayımı ve demir bakımından örneğin)
      umuyorum sorularınıza yeterli cevapları verebilmişimdir.
      sevgi ve selamlarımla,
      kolaylıklar diliyoırum size.

      Sil
  6. Tekrar Merhaba,
    Cevabiniz icin cok tesekkurler. Haklisiniz hem kalori aliminda hem de harcanmasinda +/- bir yuzdede hata payi oldugunu bilmek gerek. Sizin verdiginiz adresteki hesaplayiciyi kullaninca, bana digerlerine gore daha yuksek bir metabolizma hizi cikardi. Sonucta, kisilerin yag/kas orani da ne kadar kalori harcadiginda bir etken, bu tur hesaplayicilar genel bir fikir veriyor. Herkes kendi pusulasini bir sekilde buluyor.
    8/16 IF uygulamam gayet iyi gidiyor. Bu hafta 67 kg hedefime ulastim. Benin korktugum 65 kg esigim. Cok uzun suredir 65’in altina inememistim. Bu kez basarmayi umuyorum. O kiloda takilirsam 5:2 formulunu denemeyi dusunuyorum. Fikir biraz sagliksiz gelse de esigi gecmeme yardimci olabilir. O donemde yine basinizi agritabilirim.
    Bu surecte yediklerimi ve harcadiklarimi myfitnesspal hesabimda kayit etmeye basladim. Ne kadar zorlandigimi gorunce sizi bir kez daha takdir ettim. Sanirim belli bir veri tabani olusturuncaya kadar epey emek vermek gerekiyor. Her an vaz gecebilirim.
    Saglicakla kalin…
    Sebnem

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Dilerim her şey yolundadır efendim. Sevgiler.

      Sil
  7. Merhabalar, intermittent fasting'den yeni haberdar oldum. Öncelikle çok güzel bir sayfa hazırlamışsınız, emeğinize sağlık... Çok teşekkür ederiz...

    Benim sorunum yaklaşık 18 ayda aldığım 13 kilo ve buna bağlı olarak vücudumun yağlandığını hissetmem. Öncelikle kendimi tanıtayım. 20 yaşındayım. 1.57 boyunda ve 62 kiloyum. Uzun süredir şok diyetler deniyorum, spor yapıp devamını getiremiyorum. Çok yoğun bir ders ve çalışma tempom var, ne yapıp edip verdiğim kiloyu da geri almış oluyorum.

    Bu diyetin kendim için yararlı olduğunu düşünme nedenim de kolaylıkla açlık hissetmemem ve gün içinde kendime ayıracağım çok fazla zamanımın olmaması.

    Ben bu programı uygularken bir yandan da sabahları 25 dakikalık Focus T25 programını uygulayıp, biraz sıkılaşmak istiyorum. Özellikle kalça bölgesinin toparlanması önceliğim. Bu diyet programı, spor yapmamı zorlaştırır mı? Sporla birlikte nasıl uygulayabilirim sizce? Yardımcı olabilirseniz çok sevinirim. :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu kadar geç -1 sene kadar:/- cevap döndüğüm için üzgünüm ancak hesabıma erişmekte bir sıkıntı yaşıyordum. Umarım her şey yolundadır.
      Sorunuza cevap olarak: Sporla kombinlenince harikalar yaratan bir programdır IF.
      Tekrar çok özürler diliyorum.

      Sil
  8. şeker ve tansiyon hastaları için uygun bir sistem değil.

    YanıtlaSil
  9. hala ÍF ye devam ediyormusunuz

    YanıtlaSil
  10. Oruç saatlerindeyken su, şekersiz kahve vs. tüketimi nasıl olmalı sizce?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Su bol bol, kahve -kendi limitlerinize bağlı olarak- sınırlı olmalı efendim.

      Sil
  11. Merhaba,ben soyle bir program ayarladim kendime ama tam emin degilim: bugun ilk gunum if de o yizden kafam karisik. 6.00 gibi kahvaltimi ettim ama 500 kalorilik bir kahvalti,bu aksam 22.00 da yemek yiyerek,22.30 ve yarin14.30 arasinda oruc tutsam sizce iyi olur mu? Daha sonraki gunler de 6.00 ve 14.00 arasi orucsuz olup uyku saatine kadar if yapsam yani su ve yesilcay ile gotursem isi diye dusundum. Ogrebciyim ve derslerdeki performansimi etkilemesinden biraz korkuyorum. Gunluk enerjininzde negatif bir degisim gordunuz mu? Tesekkurler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Merhaba,
      Protein ağırlıklı beslenirseniz ve işlenmiş gıdalardan ve karbonhidrattan mümkün olduğunca uzak durursanız enerji seviyesinde düşüklük yaşamazsınız, bol su içmek de önemli ve tabii kalori alımınızın çık düşük olmaması da önemli. 6.00 -14.00 arası yeme penceresi uygun görünüyor eğer sosyal yaşantınıza da uygun ise.
      Bu akşamki yemeğinizde kaliteli gıdalar (net protein kaynakları ve sağlıklı yağlar) tüketirseniz yarın 14.30a kadar sıkıntı yaşamazsanız ama sonra diğer programa geçiş yaparken (saat dilimi değiştirirken) yine ilk yeme saatinize çok yaklaştırmayın oruca başlayacağınız saati ama tek öğünle de geçmeyib. (yani yarın 14.30da orucu açtıktan sonra son öğününüzü en geç 17.00lerde yiyin, ertesi sabah 6ya kada da oruç yapmış olursunuz). Tek öğün başlangıçta zorlayabilir çünkü. Karışık yazdım ama anlatabildim umarım^^. Kolaylıklar dilerim.

      Sil
  12. merhaba. bende 2. günümdeyim. 12:30-20:30 aralığını kullanmayı hedefledim. 12:30 - 600-700 kalori, 16-17 arası 300-400 kalori ve spor. pesine de ortalama 500-600 kalori almaya calisiyorum. ortalama 1800 kalori hedefim.
    hiç öncesi sonrası fotonuz var mı acaba? off gün yapıyor musunuz?

    YanıtlaSil
  13. merhaba ben kendime belirli bi saat belirleyemedim şöyle ki uyku düzenim biraz bozuk bazen sabah 10da bazne öglen1de kalkıyorum.şöyle yapsam olur mu? mesela uyandıktan 1 saat sonra başlasam '' 11de uyandıysam 12.00-20.00 '' arası veya '' 1de uyandıysam 14.00 :22.00 '' arası vsvs..

    işe yarar mı?

    YanıtlaSil
  14. merhaba yazılarınızı okudum açıklayıcı olmuş ben şeker hastayısım ama 2 gündür yapıyorum bu diyeti. tatlı mı da yiyorum ölçülü. ilaçlarımı da içiyorum daha enerjik oldum. ben sadece akşam son öğünde pul biberli yoğurt yeyip 1 litre su içip uyuyorum bir daha ertesi gün standart if diyeti :)

    YanıtlaSil
  15. ben hala anlamadım nasıl yapıldıgını örnek listesini açıklayıcı bırsekılde verırımısınız yapmayı düşünüyorum.

    YanıtlaSil
  16. @Adsız7 Mart 2017 02:27 neyini anlamadın.

    Örneğin: 12:00/20:00 arasında besleneceksin. Sabah kahvaltısı yok. İstersen sabah kahvaltısını öğlen 12'de yaparsın o sana kalmış bir şey. Kilona bağlı olarak alman gereken kalori miktarını hesapla ve o kaloriden yaklaşık 1000 kalori aşağısı ile beslen. 2400 kalori alman gerekiyorsa normalde, 12:00/20:00 saatleri arasında toplamda 1400 kalori ile beslen. protein ağırlıklı beslenmek daha önemlidir. karbonhidratları sebzelerden ağırlıklı olarak alman çok daha faydalı olacaktır.

    YanıtlaSil
  17. Ben bugün başladım gece 12 den beri birşey yemedim su çay ve kahve akşam 17 gibi yemeyi planlıyorum 18.8 sistemini seçtim şuan iyi sayılırım ama tokluk zamanı yemeklere saldırmaktan korkuyorum 😊

    YanıtlaSil

Yorum bıraktığınız için teşekkür ederim.